Είδαμε πως καταφέραμε να περιγράψουμε τα χρώματα έτσι ώστε να αντιλαμβανόμαστε όλοι ακριβώς το ίδιο. Με αυτόν τον τρόπο αντιμετωπίσαμε το πρόβλημα μέχρι ένα σημείο. Αυτό που όλοι θα θέλαμε είναι μια εργασία δημιουργημένη σε κάποιο υπολογιστή να εμφανίζεται και να τυπώνεται οπουδήποτε, ακριβώς όπως την βλέπει ο δημιουργός της στον υπολογιστή του. Τα περιφερειακά των υπολογιστών μας προέρχονται τις περισσότερες φορές από διάφορους κατασκευαστές. Δυστυχώς ο πλουραλισμός των επιλογών που έχουμε σε μόνιτορ, εκτυπωτές, σαρωτές, ψηφιακών φωτογραφικών μηχανών δημιουργεί πρόβλημα. Ας πάρουμε για παράδειγμα τις οθόνες καθοδικού σωλήνα των υπολογιστών μας. Για να δούμε χρώμα, μια ηλεκτρική ακτίνα φωτίζει κουκίδες κόκκινου πράσινου και μπλε φωσφόρου. Ανάλογα με τον κατασκευαστή τα χαρακτηριστικά του φωσφόρου είναι διαφορετικά με συνέπεια τα χρώματα να αποδίδονται και αυτά με τη σειρά τους διαφορετικά. Αντίστοιχη σημασία έχει η ποιότητα των ηλεκτρονικών εξαρτημάτων. Η ίδια η τεχνολογία συνεχώς εξελίσσεται με στόχο την καλύτερη απόδοση των χρωμάτων.
Λίγα περί χώρου
Εκτός από τα περιφερειακά που χρησιμοποιούμε σημαντικότατο ρόλο παίζουν και άλλοι παράγοντες που έχουν σχέση με το χώρο μας και τον σωστό φωτισμό του. Ο σωστός χώρος ή καλύτερα οι σωστές συνθήκες φωτισμού είναι κάτι που συχνά αγνοείται. Το ιδανικό δωμάτιο όπου έχουμε τον υπολογιστή μας θα πρέπει κατ’ αρχήν να μη δημιουργεί αντανακλάσεις στην οθόνη μας. Φαντασθείτε ένα κόκκινο τοίχο δίπλα στην οθόνη ή ένα φωτεινό παράθυρο. Το ιδανικό δωμάτιο θα έμοιαζε πολύ με ένα φωτογραφικό στούντιο.
Όταν εργαζόμαστε στην οθόνη δεν πρέπει να έχουμε έντονο φωτισμό στο χώρο ενώ όταν θέλουμε να δούμε τις εκτυπώσεις μας θα πρέπει να έχουμε άπλετο αλλά ουδέτερο φωτισμό. Όπως όλοι οι φωτογράφοι γνωρίζουν το να ελέγχεις το χρώμα μιας φωτογραφίας κάτω από λυχνίες πυρακτώσεως ή φθορίου είναι τουλάχιστον αφελές. Για να καταλάβουμε πόσο μεγάλη σημασία έχει ο σωστός φωτισμός προσέξτε τις προδιαγραφές TCO που έχουν οι οθόνες. Σε μοντέλα ακριβώς ίδια με μόνη διαφορά το εξωτερικό χρώμα αυτά που έχουν μαύρο πλαίσιο δεν πιστοποιούνται με TCO 03 αλλά με TCO 99
Όταν εργαζόμαστε στην οθόνη δεν πρέπει να έχουμε έντονο φωτισμό στο χώρο ενώ όταν θέλουμε να δούμε τις εκτυπώσεις μας θα πρέπει να έχουμε άπλετο αλλά ουδέτερο φωτισμό. Όπως όλοι οι φωτογράφοι γνωρίζουν το να ελέγχεις το χρώμα μιας φωτογραφίας κάτω από λυχνίες πυρακτώσεως ή φθορίου είναι τουλάχιστον αφελές. Για να καταλάβουμε πόσο μεγάλη σημασία έχει ο σωστός φωτισμός προσέξτε τις προδιαγραφές TCO που έχουν οι οθόνες. Σε μοντέλα ακριβώς ίδια με μόνη διαφορά το εξωτερικό χρώμα αυτά που έχουν μαύρο πλαίσιο δεν πιστοποιούνται με TCO 03 αλλά με TCO 99Αφού λοιπόν φροντίσουμε το σωστό φωτισμό του χώρου μας μπορούμε να ασχοληθούμε με τον υπολογιστή μας.
Για να επιτύχουμε το ποθητό αποτέλεσμα ή τουλάχιστον ότι καλύτερο γίνεται πρέπει να κάνουμε συγκεκριμένες ρυθμίσεις και να ακολουθήσουμε συγκεκριμένα στάνταρ.
Μερικές βασικές έννοιες που πρέπει να γνωρίζουμε:
Monitor Gamma
Το μόνιτορ γάμμα είναι μια σημαντικότατη μεταβλητή. Τα μόνιτορ καθοδικού σωλήνα ή CRT, μπορούμε να πούμε με απλά λόγια ότι αυξάνουν την φωτεινότητα τους όσο αυξάνεται η τάση του ρεύματος. Αυτή η αύξηση δεν γίνεται όμως αναλογικά αλλά με βάση τον τύπο L x (VS)γ όπου L είναι η φωτεινότητα και η VS τάση εισόδου στον καθοδικό σωλήνα και γ - γάμμα η μεταβλητή που καθορίζει την σχέση αύξησης. Η τιμή της εξαρτάται από τον κατασκευαστή του μόνιτορ. Τα τελευταία χρόνια έχει γίνει αποδεκτή ή τιμή γ = 2,2. Το να υπάρχει ίδιο γάμμα είναι πολύ σημαντικό για την σωστή απεικόνιση της φωτεινότητας και του κοντράστ εικόνων μεταξύ διαφορετικών υπολογιστών.
Gamut – out of Gamut
Το Gamut στους υπολογιστές είναι η κλίμακα των χρωμάτων, τα χρώματα δηλαδή που έχει ένας χρωματικός χώρος ή αυτά που μπορεί να αποδώσει κάποιο περιφερειακό ή χαρτί ή μελάνι κλπ. Για παράδειγμα κάποια χρώματα RGB είναι out of Gamut όταν μετατραπούν σε CMYK, ένα κορυφαίο μόνιτορ απεικονίζει καλύτερα χρώματα από ένα οικονομικό, ένα φωτογραφικό σετ μελανιών έχει μεγαλύτερο Gamut από ένα απλό όπως επίσης και ένα φωτογραφικό χαρτί από ένα απλό φωτοτυπικό.
Αν είμαστε αυτάρκεις δηλαδή οι εργασίες μας αρχίζουν και τελειώνουν χρησιμοποιώντας μόνο δικό μας εξοπλισμό τότε η λύση του προβλήματος είναι σχετικά απλή όχι όμως εύκολη. Αυτό που πρέπει να κάνουμε είναι να ρυθμίσουμε – καλιμπράρουμε την οθόνη του υπολογιστή μας με τις μονάδες εξόδου.
Οι απόλυτες ρυθμίσεις γίνονται με την βοήθεια ειδικών προγραμμάτων καλιμπραρίσματος και εξειδικευμένων οργάνων όπως είναι οι φασματογράφοι spectrophotometers, οι μετρητές θερμοκρασίας χρώματος colorimeters ή οι μετρητές πυκνότητας χρώματος densitometers. Με την χρήση αυτών των οργάνων μπορούμε να δούμε αν τα χρώματα ενός μόνιτορ ανταποκρίνονται στις θερμοκρασίες που είναι ρυθμισμένα, το Gamut των χρωμάτων που τυπώνει ο εκτυπωτής μας με τελικό σκοπό την σωστή συνεργασία τους κλπ. Περισσότερο για το συγκεκριμένο δεν θα επεκταθούμε γιατί και ειδικές γνώσεις χρειάζονται και τα όργανα μέτρησης είναι υψηλού κόστους όπότε το πιθανότερο είναι να αποταθούμε σε κάποιους εξειδικευμένους τεχνικούς για αυτό.
